Artificial intelligence (AI) wordt steeds meer gebruikt. AI kan worden ingezet om taken te automatiseren, de kwaliteit van bijvoorbeeld de inhoud van een kennisbank te verbeteren en de toegankelijkheid te vergroten. Hoewel het dus heel veel voordelen heeft, zijn er ook nadelen. Wat zijn bijvoorbeeld ethische bezwaren van AI? Waar moet je rekening mee houden?
5 mogelijke ethische bezwaren van AI
Er zijn verschillende mogelijke bezwaren als je gebruik maakt van algemene AI-modellen, zoals ChatGPT. Let wel, wanneer je de technologie op een eigen besloten kennisbank toepast, dan is het natuurlijk wel bekend waar het systeem de informatie vandaan haalt. Onderstaande bezwaren zijn in dat geval minder of niet aanwezig. Hierdoor is AI goed te gebruiken op eigen kennisbanken, een bekende en omschreven dataset. Maar goed, wat zijn mogelijke bezwaren van algemene AI-modellen:
- Vooroordelen Een van de grootste ethische zorgen bij het gebruik van AI in kennisbanken is het risico op vooroordelen. AI-systemen worden getraind op enorme datasets van gegevens. Als deze datasets vooroordelen bevatten, kunnen deze vooroordelen worden weerspiegeld in de resultaten van het AI-systeem. Dit kan leiden tot discriminatie van bepaalde groepen mensen.
- Privacy Een andere zorg is de privacy. AI-systemen gebruiken vaak persoonlijke gegevens om te leren en zichzelf te kunnen verbeteren. Deze gegevens kunnen worden verzameld zonder dat gebruikers zich hier bewust van zijn. Dat kan leiden tot inbreuken op de privacy van gebruikers.
- Betrouwbaarheid AI-systemen zijn niet perfect. Dat weten we. Ze kunnen fouten maken en onjuiste of misleidende informatie opleveren. Dit kan leiden tot verkeerde beslissingen en schade aan gebruikers.
- Toegankelijkheid AI-systemen moeten toegankelijk zijn voor alle gebruikers, ongeacht hun beperkingen. Dit betekent dat AI-systemen moeten worden ontworpen om te werken met verschillende apparaten en software. Dat is niet altijd het geval. Dat betekent automatisch dat een deel van de bevolking wordt buitengesloten.
- Regulering Er is (nog) geen wereldwijde wetgeving die het gebruik van AI in kennisbanken regelt. Wellicht gaat dit op termijn nog komen, maar voor nu kan het leiden tot een gebrek aan consistentie en transparantie. En lopen we het gevaar dat ‘we’ onze eigen regels gaan maken.
Aanbevelingen om ethische bezwaren te verminderen
Nu kun je gelukkig wel een paar dingen doen om deze ethische implicaties van AI te verminderen. Denk bijvoorbeeld aan:
- Gebruik van ethische AI-principes: Laten we AI-systemen ontworpen en gebruiken die in overeenstemming zijn met ethische principes, zoals rechtvaardigheid, transparantie en accountability.
- Toepassing van privacybeschermingsmaatregelen: Zorg dat AI-systemen ook dusdanig worden ontworpen dat ze de privacy van gebruikers beschermen.
- Beoordeling van de betrouwbaarheid van AI-systemen: Beoordeel een nieuw systeem goed op betrouwbaarheid voordat het in gebruik wordt genomen.
- Transparantie van AI-systemen: Maak AI-systemen transparant voor gebruikers, zodat ze begrijpen hoe ze werken.
- Regulering van AI-systemen: Er moet een wereldwijde wetgeving worden ontwikkeld om het gebruik van AI te reguleren.
AI inzetten op de juiste manier
Door de bovengenoemde aanbevelingen op te volgen, kunnen je ervoor zorgen dat AI op een ethisch verantwoorde manier wordt gebruikt. Maar je kunt nog meer doen.
Zorg ervoor dat je op z’n minst bekend bent met de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) van de Europese Unie en eventueel ook met de richtlijnen van de American Association for Artificial Intelligence (AAAI). Dat scheelt al veel.
En verder; wees zorgvuldig met de gegevens die je gebruikt om je AI-systeem te trainen. Zorg voor een ‘eerlijke gegevensverzameling’ en vermijd dus discriminatie of vooroordelen. Wees ook bijzonder voorzichtig met gevoelige informatie, zoals persoonlijke (gezondheids-)gegevens of financiële gegevens. Dus zorg ervoor dat die gegevens veilig worden opgeslagen en verwerkt en deel ze niet met AI trainingsmodellen.
Probeer daarnaast te begrijpen welke gevolgen een AI-systeem kan hebben op individuen en gemeenschappen. Bekijk wat mogelijke risico’s zijn en werk aan manieren om deze te verminderen.
En vooral; zorg voor menselijke supervisie. De beste manier om ongewenste resultaten of fouten te voorkomen en ervoor te zorgen dat ethische normen worden gehandhaafd. Dat betekent ook dat medewerkers en stakeholders binnen je organisatie op de hoogte moeten zijn van ethische overwegingen met betrekking tot AI en dat ze getraind moeten zijn om ethisch te handelen.
AI heeft nu eenmaal het potentieel om onze werkzaamheden te vergemakkelijken. Zo lang je je er bewust van bent dat er mogelijke ethische bezwaren zijn, ben je sowieso al goed op weg.
En dan kun je volop genieten van de voordelen en kun je je eigen kennisbank nog waardevoller maken met AI.